Endometrioza jest chorobą niezwykle bolesną w skutkach – dosłownie i w przenośni. Przede wszystkim przysparza ogromnego cierpienia przed i w trakcie miesiączek, ale również w trakcie zbliżeń, czy niekiedy przy czynnościach fizjologicznych, takich jak wypróżnienia czy oddawanie moczu. Często stanowi również przyczynę niepłodności.
Jeśli obserwujesz u siebie objawy takie jak:
rozważ wykonanie badań w kierunku endometriozy.
Sonovaginografia - USG endometriozy głęboko naciekającej z użyciem kontrastu żelowego
Badanie trwa około 30 minut. Jest niebolesne. Najlepiej przeprowadzać je w pierwsze fazie cyklu po zakończeniu miesiączki.
W pierwszym etapie przy użyciu sondy przezbrzusznej oceniane są nerki w celu wykluczenia zastoju moczu, który może być wywołany zwężeniem moczowodów w przebiegu endometriozy. Następnie standardowo oceniany jest narząd rodny, tj. szyjka macicy, trzon macicy oraz jajniki. Kolejny krok to ocena „miękkich markerów” endometriozy, czyli ocena ruchomości jajników i macicy, poszukiwanie zrostów, wodniaków jajowodów, skróconych więzadeł. W kolejnym etapie lekarz wprowadza kontrast żelowy do pochwy. Umożliwia on dokładniejszą ocenę okolicy przedniej ściany pochwy, pęcherza moczowego, tylnej ściany pochwy, przegrody odbytniczo-pochwowej oraz odbytnicy pod kątem występowania ognisk endometriozy głęboko naciekającej.
Innowacyjny małoinwazyjny test do diagnostyki endometriozy, opracowany przez polskich naukowców, daje szansę na szybkie wykrycie choroby. Wykonywany jest metodą PCR. Wykrywa podwyższoną ekspresję mRNA – genu FUT4, który jest charakterystyczny dla endometriozy. Test na endometriozę ma bardzo wysoką czułość oraz specyficzność (95 %), co potwierdza wiarygodność wyników.
Test można wykonać u pacjentek z podejrzeniem endometriozy w celu potwierdzenia choroby lub wykluczenia istnienia tej patologii.
Szybkie postawienie diagnozy umożliwia rozpoczęcie procesu leczenia i pozbycie się uciążliwych dolegliwości. w przypadku uzyskania pozytywnego wyniku badania, rekomendujemy wykonanie badania USG endometriozy w celu określenia zakresu choroby.
Wizytę kwalifikacyjną wraz z możliwością pobrania próbki do badania można zarezerwować kontaktując się z Zespołem Infolinii Szpitala (tel. 500 900 900). Wykonanie badania jest możliwe po owulacji, najlepiej między 17 a 27 dniem cyklu menstruacyjnego.
Leczenie endometriozy jest trudne, ale jak najbardziej możliwe i w znacznej mierze skuteczne. Wybierając Szpital Medicover, masz szansę pokonać ból i odzyskać komfort życia, bądź w istotny sposób poprawić możliwości zajścia w ciążę.
Specjalizujemy się w zaawansowanej chirurgii laparoskopowej oraz robotycznej endometriozy, która polega na radykalnym usunięciu wszystkich możliwych do uwidocznienia ognisk chorobowych.
Jeśli podejrzewasz, że chorujesz na endometriozę, a nie posiadasz diagnostyki potwierdzającej chorobę, zachęcamy do skorzystania z konsultacji z lekarzem ginekologiem, który ustali proces diagnostyczny.
O Twoje zdrowie zatroszczą się uznani, doświadczeni lekarze,
specjalizujący się w leczeniu endometriozy.
Nie czekaj, umów się już dziś na wizytę i sprawdź, jak możemy Ci pomóc.
Endometrioza jest podstępną chorobą, która dotyka coraz więcej kobiet. Często towarzyszy jej przewlekły ból, nasilający się podczas menstruacji. w wielu przypadkach schorzenie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Wczesne wykrycie choroby pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie, a tym samym opanować jej objawy. Sprawdź, jakie badania wykonuje się w kierunku endometriozy! Czytaj więcej
Endometrioza jest chorobą ginekologiczną. Choroba postępuje i z czasem może deformować narządy wewnętrzne lub utrudniać zajście w ciążę. Zastanawiasz się, jakie są objawy endometriozy? Do najczęstszych dolegliwości zaliczamy:
Wspomniane objawy mogą wskazywać na endometriozę, dlatego należy zgłosić się do specjalisty. Ginekolog przeprowadzi z tobą dokładny wywiad i zleci niezbędne badania, aby postawić diagnozę. Na podstawie zebranych informacji i wyników lekarz zaproponuje najlepszą metodę leczenia. w ten sposób pomoże zahamować rozwój choroby.
Jeśli wyniki USG transwaginalnego i / lub odczuwane dolegliwości wskazują na endometriozę, w pierwszej kolejności lekarz może zlecić wykonanie małoinwazyjnego testu EndoRNA na endometriozę.
Badanie możesz wykonać podczas wizyty kontrolnej u ginekologa. Lekarz pobiera wówczas materiał z jamy macicy drogą biopsji aspiracyjnej endometrium, a następnie kieruje próbkę do laboratorium. w ten sposób oznacza się poziom ekspresji genu FUT 4. Jeśli jest on podwyższony, cierpisz na endometriozę.
Jeśli otrzymałaś pozytywny wyniku testu endoRNA lub Twoje objawy mogą wskazywać na endometriozę, należy wykonać USG endometriozy , zwane inaczej sonovaginografią. Jest to badanie z użyciem żelu kontrastowego. Specjalista wprowadza wówczas do pochwy żelowy środek kontrastujący, aby wykryć ogniska endometriozy w obrębie całej miednicy mniejszej. Dzięki niemu jest w stanie wykryć nieprawidłowości takie jak ogniska endometriozy glębokiej w przegrodzie odbytniczo-pochwowej.
W ostatnim etapie diagnostyki ginekolog może skierować pacjentkę również na rezonans magnetyczny (MRI), który wykorzystuje pole magnetyczne do tworzenia szczegółowych obrazów narządów wewnętrznych oraz tkanek. Badanie dostarcza chirurgowi ważnych informacji dotyczących lokalizacji i wielkości ognisk endometriozy.
Rezonans magnetyczny jest bezpieczny, nieinwazyjny i bezbolesny. Pamiętaj jednak, że brak widocznych ognisk endometriozy nie oznacza, że nie zmagasz się z tą chorobą. Istnieje bowiem ryzyko, że zmiany umiejscowiły się na otrzewnej.
Diagnoza endometriozy pozwala na wykrycie choroby i rozpoczęcie leczenia, dzięki któremu możliwe jest zahamowanie postępu choroby i zmniejszenie lub wyeliminowanie odczuwanych dolegliwości. Na badania w kierunku endometriozy skieruje Cię specjalista, który pokieruje dalszym procesem leczenia.
Endometriozie nie da się zapobiec, ponieważ nie wiadomo, co dokładnie ją powoduje. Specjaliści podkreślają, że ma ona charakter przewlekły, a leczenie jest trudne, ale możliwe. Nie tylko pozwala złagodzić dolegliwości, ale zmniejsza też ryzyko pojawienia się powikłań. Kluczową rolę w rozpoznaniu choroby odgrywają badania diagnostyczne. Sprawdź, jakie są najczęstsze objawy endometriozy i jak się ją leczy. Czytaj więcej
Endometrioza to przewlekła i postępująca choroba ginekologiczna. Mówimy o niej wtedy, gdy endometrium, czyli komórki błony śluzowej macicy, znajdują się w innych miejscach ciała. Zazwyczaj skupiska endometriozy występują w jamie otrzewnej. Niekiedy tworzą się też w przegrodzie odbytniczo-pochwowej, sklepieniu pochwy, jajowodzie, jajnikach, jelitach, pęcherzu moczowym czy szyjce macicy.
Nieprawidłowe komórki reagują na zmiany hormonalne związane z cyklem miesięcznym. Rozrastają się i wykazują aktywność wydzielniczą, ale krew nie znajduje ujścia. w konsekwencji pojawia się przewlekły stan zapalny, co przyczynia się do powstawania guzów, zrostów i torbieli endometrialnych. Cysty wypełnione są ciemną krwią, dlatego nazywa się je też czekoladowymi. Liczne zrosty deformują narządy wewnętrzne, dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka endometriozy.
Nie wiadomo, co dokładnie wywołuje chorobę, ale istnieją podejrzenia, że przyczyniają się do niej zaburzenia hormonalne lub nieprawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy. Endometrioza może mieć również podłoże genetyczne.
Wyróżniamy:
Większość pacjentek cierpi na dolegliwości bólowe w podbrzuszu, części lędźwiowej kręgosłupa lub okolicy miednicy mniejszej, które nasilają się przed menstruacją. Ból może również dokuczać podczas owulacji, współżycia, oddawania moczu lub wypróżniania. Czasami promieniuje do krzyża, pośladków bądź nóg.
Niektóre pacjentki skarżą się też na obfite krwawienie miesiączkowe, nudności, chroniczne zmęczenie, biegunkę, wzdęcia, plamienia lub omdlenia. Zmiany zlokalizowane w przeponie powodują ból barków, ramion i klatki piersiowej.
Dolegliwości związane są z poziomem hormonów, zwłaszcza estrogenów, dlatego po menopauzie zazwyczaj ustępują.
Choroba utrudnia zajście w ciążę, dlatego starania o dziecko zajmują więcej czasu. Nieleczona endometrioza zlokalizowana w jajnikach może zniszczyć ich strukturę. To z kolei przyczynia się do obniżenia płodności. Aby ocenić rezerwę jajnikową, lekarz zleci wykonanie następujących badań:
Jakie badania wykonuje się w przypadku podejrzenia endometriozy? Do rozpoznania schorzenia konieczna jest wizyta u ginekologa, który przeprowadzi wywiad, badanie palpacyjne i USG transwaginalne. w ten sposób specjalista sprawdzi ruchomość macicy, jajników i jajowodów. Oprócz tego skontroluje grubość endometrium i oceni stan narządów płciowych. Aby wykryć ewentualne zmiany w przegrodzie pochwowo-odbytniczej i więzadłach krzyżowo-macicznych, ginekolog wykonuje nie tylko USG dopochwowe, czasem także przez odbyt.
W razie potrzeby lekarz w pierwszej kolejności może zalecić wykonanie testu EndoRNA na endometriozę. Podczas tego badania pobiera próbkę z jamy macicy drogą biopsji aspiracyjnej endometrium. Następnie wysyła materiał do laboratorium, w którym oznacza się poziom ekspresji genu FUT4. Podwyższone stężenie wskazuje na endometriozę. Czy istnieje badanie z krwi, które pozwala wykryć tę chorobę? Niektórzy lekarze zalecają oznaczenie CA-125. Jednak podwyższony poziom markera niekoniecznie świadczy o endometriozie. Może być związany ze stanem zapalnym jajowodu, mięśniakami macicy, marskością wątroby, sarkoidozą bądź chorobą nowotworową.
W przypadku pozytywnego wyniku testu i / lub dolegliwości wskazujących na endometriozę ginekolog może skierować pacjentkę na USG endometriozy z zastosowaniem kontrastu żelowego (sonovignografia).
Kolejnym badaniem jest rezonans magnetyczny endometriozy, który pozwala ocenić rozległość zmian, zwłaszcza jeśli znajdują się poza miednicą mniejszą.
Jeśli podejrzewasz u siebie endometriozę, zgłoś się do ośrodka, specjalizującego się w jej leczeniu. Na tę chorobę nie ma na lekarstwa, obecnie terapia ma łagodzić objawy choroby. w tym celu pacjentka może przyjmować środki przeciwbólowe i/lub leczenie hormonalne. Leczenie hormonalne opiera się na zastosowaniu pochodnych progesteronu (tabletki, systemy wewnątrzmaciczne, implanty. Ważną rolę w leczeniu odgrywa dieta przeciwzapalna i terapia manualna mięśni dna miednicy.
Jeśli leczenie zachowawcze nie przyniesie efektu, ginekolog może skierować pacjentkę na leczenie chirurgiczne. Podczas operacji specjalista usunie torbiele, ogniska endometriozy i zrosty, które powodują dolegliwości bólowe i utrudniają zajście w ciążę.
Zanim jednak lekarz zakwalifikuje pacjentkę do zabiegu, zleci niezbędne badania i skonsultuje chorą ze specjalistą zajmującym się leczeniem niepłodności. Dzięki temu specjaliści sprawdzą wszystkie ogniska choroby, żeby usunąć ich jak najwięcej podczas jednej operacji i uniknąć konieczności kolejnych zabiegów u pacjentek z ciężką postacią choroby. Mimo tego może się zdarzyć, że dolegliwości będą nawracać. Jednak właściwie przeprowadzona pierwsza operacja obniża to ryzyko. Wysokospecjalistyczny zespół potrafi poradzić sobie z najtrudniejszymi przypadkami, dzięki czemu można uniknąć re-operacji.
Zabieg najczęściej wykonywany jest laparoskopowo, co pozwala na precyzyjne zlokalizowanie nawet najmniejszych zmian. w zależności od konkretnego przypadku można go również przeprowadzić w asyście robota Da Vinci. w ten sposób lekarz ma możliwość precyzyjnego wycięcia zmian, nie uszkadzając przy tym rezerwy jajnikowej.
Endometrioza to przewlekła choroba często obniżająca jakość życia. Jeśli zauważasz u siebie objawy, które mogą sugerować to schorzenie, zgłoś się do lekarza, który skieruje Cię na odpowiednie badania i w zależności od wyników zadecyduje o dalszym toku leczenia.
Endometrioza jest jedną z najpoważniejszych i najczęstszych chorób ginekologicznych. z badań wynika, że cierpi na nią 10–15% kobiet w wieku rozrodczym. Należy zaznaczyć, że nie zagraża ona bezpośrednio zdrowiu, ale nieleczona może prowadzić do deformacji narządów. Endometrioza znacznie pogarsza jakość życia, niejednokrotnie utrudnia zajście w ciążę. Aby potwierdzić diagnozę, lekarz może wykonać sonovaginografię. Sprawdź, na czym polega to badanie. Czytaj więcej
Badania pokazują, że aż około 2 mln Polek zmaga się z endometriozą. Typowym objawem jest przewlekły ból w okolicy miednicy, który rozpoczyna się przed miesiączką i trwa do jej zakończenia. Niejednokrotnie towarzyszą mu obfite miesiączki i plamienia międzymiesiączkowe. Wiele kobiet skarży się na dolegliwości bólowe podczas owulacji, współżycia, oddawania moczu lub wypróżniania. Endometrioza może zaburzać płodność, niekiedy uniemożliwia zajście w ciążę.
Wspomniane objawy powinny skłonić Cię do wizyty u ginekologa, który ustali ich przyczynę. w razie potrzeby skieruje Cię do lekarza specjalizującego się w leczeniu endometriozy. Zanim postawi on diagnozę i zaproponuje najlepszą metodę leczenia, wykona specjalistyczne badania, w tym sonovaginografię. Pamiętaj, że wczesne wykrycie choroby zmniejsza ryzyko powikłań, a także zwiększy szansę na zajście w ciążę.
Niekiedy zmiany endometrialne są zbyt małe, aby wykryć je podczas rutynowego badania USG. Ponadto schorzenie może przybrać postać głęboko naciekającą, wówczas zmiany rozwijają się na jelitach, pęcherzu moczowym i więzadłach krzyżowo-macicznych. Na skutek stanu zapalnego tworzą się zrosty, najczęściej objęte są nimi jajowody, jajniki, macica, ściana miednicy i jelita.
Jeśli podejrzewasz u siebie endometriozę, w pierwszej kolejności możesz zdecydować się na test endoRNA w kierunku endometriozy. w przypadku pozytywnego wyniku rekomendujemy wykonanie sonovaginografii, która pozwoli określić stopień zaawansowania choroby. w ten sposób specjalista może ocenić, które narządy są zajęte i zaplanować leczenie dostosowane do Twoich dolegliwości.
Nieprawidłowy wynik sonovaginografii wymaga czasami dodatkowych badań w kierunku endometriozy – rezonansu magnetycznego.
Zanim lekarz przystąpi do badania, przeprowadzi z Tobą wywiad. Zapyta przede wszystkim o dolegliwości, miesiączki (długość trwania, bolesność i obfitość krwawienia), choroby przewlekłe i dotychczasowe leczenie. Badanie trwa około 30 minut. Najlepiej wykonywać je podczas miesiączki. W ten sposób można najłatwiej wykryć ogniska endometriozy. Podczas badania lekarz wprowadza za pomocą cewnika kontrast żelowy, dzięki czemu może dokładnie ocenić:
Sonovaginografia to badanie bardziej czułe i swoiste niż standardowe USG dopochwowe (transwaginalne). Przy jego użyciu można wykryć ogniska endometrialne lub adenomiozy, zwanej również endometriozą wewnętrzną. Oprócz tego specjalista ustali stopień naciekania zmiany na jelito grube, a także zwężenia światła jelita.
Wspomniane badanie pozwala wykryć nieprawidłowości na wczesnym etapie, dzięki czemu zwiększa skuteczność leczenia zachowawczego. Na podstawie wyników sonovaginografii można również zakwalifikować pacjentkę do leczenia chirurgicznego. w ten sposób specjalista zaplanuje też zakres zabiegu.
USG endometriozy głęboko naciekającej, znane również jako sonovaginografia, nie wymaga specjalnego przygotowania. Zaleca się, aby pacjentka nie oddawała moczu przed badaniem. w ten sposób można łatwiej wykryć zmiany endometrialne. Badanie jest niebolesne i bezpieczne. Jego zastosowanie jest kluczowe w diagnostyce endometriozy.
Cierpisz na ból podbrzusza? Odczuwasz dyskomfort podczas współżycia, oddawania moczu lub wypróżniania? Te objawy sugerują endometriozę, dlatego koniecznie zgłoś się do ginekologa. w celu postawienia diagnozy wykona on niezbędne badania, w tym test EndoRNA. Czytaj więcej
O endometriozie mówimy wtedy, gdy endometrium (błona śluzowa wyściełająca macicę) umiejscawia się w nietypowych miejscach. Warto wiedzieć, że wyróżniamy 4 stopnie zaawansowania endometriozy, przy czym nie są one skorelowane z nasileniem objawów. To oznacza, że pacjentka z minimalnymi zmianami endometrialnymi może odczuwać silniejsze dolegliwości bólowe niż ta, u której zdiagnozowano ostatnie stadium choroby.
Jeśli odczuwasz bóle podbrzusza, lędźwi, masz problemy z bolesnym współżyciem, oddawaniem moczu czy wypróżnianiem, umów się na wizytę u ginekologa, który wykona niezbędne badania. w pierwszym etapie diagnostyki specjalista może skierować Cię na test EndoRNA, który jest nieinwazyjnym badaniem pomocnym w wykryciu choroby.
Test EndoRNA cechuje się wysoką swoistością i czułością. Został opracowany przez naukowców z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pozwala na wczesne rozpoznanie choroby, a to umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia objawowego. w ten sposób minimalizujemy ryzyko powikłań, jednocześnie zwiększając szanse na zajście w ciążę.
Test łączy w sobie modele matematyczne, technologię PCR i sekwencjonowanie RNA, dzięki czemu cechuje się wyjątkowo wysoką dokładnością – blisko 95%.
Nowoczesne badanie genetyczne wykonywane jest szybko i bezpiecznie w warunkach ambulatoryjnych. Lekarz pobiera materiał na drodze biopsji aspiracyjnej endometrium (błony śluzowej jamy macicy). Umieszcza próbkę w płynie stabilizującym RNA (dzięki temu wynik będzie wiarygodny), a następnie wysyła ją do laboratorium genetycznego. Materiał bada się pod kątem ekspresji genu FUT4 (genu kodującego enzym fukozylotransferazę 4).
Wynik otrzymuje się w ciągu 7–14 dni. z najnowszych badań wynika, że podwyższony poziom markera wskazuje na duże prawdopodobieństwo endometriozy.
Wspomniana metoda ma jednak pewne ograniczenia. Przede wszystkim istnieje ryzyko, że nie wykryje niewielkich ognisk endometrialnych. Niekiedy test daje również fałszywie negatywne lub pozytywne wyniki. w takiej sytuacji lekarz zaleca powtórzenie go po 12 miesiącach. Badanie nie zastąpi też kompleksowej diagnostyki endometriozy. Ginekolog powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad z pacjentką, wykonać USG transwaginalne, a w przypadku objawów wskazujących na endometriozę czy pozytywnego wyniku testu skierować ją na sonovaginografię, czyli USG endometriozy i rezonans magnetyczny. Należy tu jednak podkreślić, że test EndoRNA uzupełnia panel diagnostyczny endometriozy.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania testu EndoRNA? Badania nie wykonuje się u przyszłych mam ani u kobiet, które podejrzewają, że mogą być w ciąży. Dodatkowo odradza się jego przeprowadzenie w przypadku:
Test EndoRNA wykonuje się w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. Pobranie materiału odbywa się zazwyczaj bez znieczulenia – niektóre pacjentki odczuwają wtedy lekki dyskomfort. Po badaniu czasami pojawia się plamienie, ból podbrzusza lub niewielkie krwawienie. Kobieta może jednak wrócić do normalnej aktywności.
W cyklu, w którym ma być wykonany test, nie powinnaś współżyć bez zabezpieczenia. w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej należy ją przerwać przynajmniej na miesiąc przed badaniem. Dzięki temu tkanka endometrium osiągnie odpowiednią grubość. Na badanie zgłoś się z aktualnym wynikiem cytologii.
Im szybciej endometrioza zostanie wykryta, tym większa jest szansa na spowolnienie, a nawet zahamowanie jej rozwoju. Przełomem w diagnostyce może być nieinwazyjny test EndoRNA.
Rozmowa z dr n. med. Joanną Jacko, ginekologiem z warszawskiego Szpitala Medicover, specjalizującą się w leczeniu operacyjnym endometriozy głęboko naciekającej, diagnostyce ultrasonograficznej endometriozy oraz onkologii ginekologicznej. Czytaj więcej
Endometrioza to choroba, w której rozpoznanie opóźnione jest średnio o około 8 do 10 lat. Ból jest najczęściej pierwszym objawem, który powinien zwrócić naszą uwagę. Niestety w początkowym okresie bagatelizowanym przez większość chorych. Dolegliwości bólowe pojawiają się na początku miesiączki. Kobiety w takiej sytuacji najczęściej słyszą, że „miesiączka może boleć, z wiekiem ból sam przejdzie, po porodzie będzie lepiej”… i zanim zgłoszą się z tym problemem do lekarza, średnio mijają dwa lata.
Dr Joanna Jacko: Ból może pojawiać się w różnych lokalizacjach i o różnym nasileniu. Najczęściej występuje przed miesiączką i w trakcie miesiączki. W przypadku bardziej zaawansowanej choroby dolegliwości bólowe towarzyszą chorej przez cały czas, a w okresie okołomiesiączkowym nasilają się jeszcze bardziej. Im dłużej trwa choroba, tym więcej leków przeciwbólowych musi przyjmować cierpiąca kobieta. W skrajnych przypadkach konieczna jest hospitalizacja oraz włącznie do leczenia przeciwbólowego leków narkotycznych. Pacjentki opisują ból jako rwący, przeszywający, szarpiący, opasujący, obezwładniający, promieniujący do nóg, pośladków, krzyża, lędźwi, odbytu.
Dr Joanna Jacko: Bólowi mogą towarzyszyć również inne objawy, takie jak np. wymioty, osłabienie, poty, wzdęcia, biegunka. Czasem chore skarżą się na bolesne parcie na mocz, bóle w pachwinach promieniujące do spojenia łonowego. Zdarza się, że atak dolegliwości następuje nagle, bez żadnych objawów poprzedzających. Może pojawić się w pracy, w podróży, na spotkaniu towarzyskim. Ból może też towarzyszyć czynnościom fizjologicznym, takim jak wypróżnianie lub oddawanie moczu. Jeśli guz endometrialny obejmuje wszystkie warstwy ściany jelita, to w trakcie miesiączki może pojawić się krew w stolcu. Podobnie w przypadku endometriozy głęboko naciekającej pęcherza moczowego. Cyklicznie, w okresie okołomiesiączkowym, występuje krwisty mocz. W rzadkich przypadkach endometrioza atakuje płuca powodując duszność, krwioplucie w czasie miesiączki, a nawet powstawanie odmy.
Dr Joanna Jacko: Przyczyną powstawania bólu w endometriozie jest stan zapalny oraz zrosty naciekające na tkanki i wciągające włókna nerwowe. W miednicy mniejszej znajdują się duże sploty nerwowe, od których odchodzą włókna do całej miednicy, pośladków, pachwin oraz nóg. Unerwione są również narządy miednicy mniejszej tzn. jajniki, jajowody, macica, jelito i pęcherz moczowy. Dodatkowo narządy umiejscowione w jamie brzusznej są unieruchomione przez zrosty. Zdarza się, że kobieta zgłasza się w pierwszej kolejności do neurologa lub ortopedy, bo głównym objawem jest ból stawu biodrowego. Pacjentka z powodu bólu utyka na jedną nogę. Ostateczne rozpoznanie wskazuje na guz endometrialny naciekający nerw kulszowy.
Około 2 % przypadków endometriozy dotyczy dróg moczowych. Objawia się to na przykład bólem okolicy lędźwiowej, spowodowanym wodonerczem. Endometrioza nacieka moczowód powodując jego zwężenie, co skutkuje utrudnionym odpływem moczu z miedniczek nerkowych. W skrajnych przypadkach stan taki doprowadza do ciężkiego wodonercza, zniszczenia nerki i konieczności jej usunięcia. Podobnie dzieje się w przypadku endometriozy naciekającej jelito. W zaawansowanych przypadkach dochodzi do niedrożności przewodu pokarmowego i chora z objawami otrzewnowymi trafia na ostry dyżur do szpitala chirurgicznego. Tam w trakcie operacji okazuje się, że trzeba wyciąć fragment jelita.
Częstym objawem w endometriozie jest ból w trakcie stosunku, który w skrajnych przypadkach całkowicie uniemożliwia współżycie. Za ten rodzaj bólu odpowiada endometrioza głęboko naciekająca więzadeł krzyżowo-macicznych oraz unieruchomienie macicy przez zrosty.
Dr Joanna Jacko: Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wybierając metodę leczenia należy wziąć pod uwagę między innymi zaawansowanie choroby, dolegliwości zgłaszane przez pacjentkę oraz plany związane z macierzyństwem. Standardem jest leczenie hormonalne oraz operacyjne. Jedną z najbardziej skutecznych metod leczenia endometriozy jest operacja laparoskopowa, którą stosuje się w przypadku stwierdzenia endometriozy głęboko naciekającej odbytnicy, przegrody odbytniczo-pochwowej, pęcherza moczowego oraz zwężenia moczowodu. Kolejnym wskazaniem są silne dolegliwości bólowe oporne na leczenie farmakologiczne oraz niepłodność. Zastosowanie laparoskopu z obrazowaniem 3D i rozdzielczością 4K pozwala na precyzyjne zlokalizowanie i usunięcie najdrobniejszych zmian z możliwością zaoszczędzenia unerwienia. Ważne aby wykonywał ją zespół posiadający doświadczenie w leczeniu endometriozy, dysponujący nowoczesnym sprzętem. Spełnienie tych warunków przekłada się na skuteczność operacji i znaczne zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby.
Jak najszybsze rozpoznanie i podjęcie leczenia endometriozy, jest niezwykle ważne zarówno dla zdrowia fizycznego jak i psychicznego kobiety. Dolegliwości z nią związane wpływają bowiem na całe funkcjonowanie pacjentki, zarówno rodzinne, społeczne jak i zawodowe. Czas miesiączki wyłącza ją z jakiejkolwiek aktywności. Unikanie zbliżeń z powodu bólu oraz niepłodność mogą przyczyniać się do rozpadu związku. Absencja w pracy z kolei utrudnia rozwój zawodowy. Przewlekły, trwający latami ból powoduje osłabienie, apatię, wycofanie się z życia towarzyskiego. Do tego dochodzi brak zrozumienia w środowisku i uczucie osamotnienia w cierpieniu. Takie kobiety cierpią podwójnie, fizycznie i psychicznie. Warto podkreślić, że ogromnie ważne jest tu wsparcie psychologiczne, w którym znaczącą rolę odgrywają organizacje pacjenckie i grupy wsparcia współpracujące z lekarzami, fizjoterapeutami, dietetykami i psychoterapeutami.
Jak najszybsze rozpoznanie endometriozy ma kluczowe znaczenie dla jakości życia kobiety i jej planów związanych z macierzyństwem. Niestety nawet polowa kobiet z rozpoznaną endometriozą ma trudności z zajściem w ciąże. Czytaj więcej
Istotą tej choroby jest występowanie komórek endometrium, czyli błony śluzowej macicy w innej lokalizacji niż jama macicy. Najczęstszym miejscem występowania jest otrzewna miednicy mniejszej i narządy w niej występujące tj. jajniki, jajowody, jelito, moczowody, pęcherz moczowy. Komórki te reagują na cykl hormonalny tak, jak prawidłowe komórki endometrium - pod wpływem hormonów narastają, a następnie złuszczają się i krwawią. Zatem ogniska endometriozy prowadzą do powstawania stanu zapalnego i zrostów.
Nawet w łagodnym stadium choroba ta utrudnia zajście w ciążę. Ogniska endometriozy wydzielają szereg substancji, mających niekorzystny wpływ na pęcherzyki jajnikowe, plemniki oraz interakcję plemnik-komórka jajowa. Adenomioza, czyli ogniska endometriozy umiejscowione w mięśniu macicy, zaburzają funkcję endometrium i mogą utrudniać prawidłowe zagnieżdżenie zarodka.
W bardziej zaawansowanych stadiach choroby zrosty powodują zaburzenie stosunków anatomicznych w miednicy, a co za tym idzie zaburzają prawidłową owulację i funkcję jajników oraz jajowodów. W skrajnych przypadkach prowadząc do niedrożności, a nawet uszkodzenia ich struktury. Występowanie torbieli endometrialnych jajników może powodować zmniejszenie jego rezerwy, w ten sposób obniżając płodność kobiety i szansę na ciążę.
Kolejną kwestią są dolegliwości bólowe jakie odczuwa kobieta chorująca na endometriozę podczas zbliżeń. Ból bardzo utrudnia współżycie, a w zaawansowanym stadium choroby wręcz je uniemożliwiają.
Niepłodność może być spowodowana samą endometriozą lub endometriozą w połączeniu z innymi czynnikami, zarówno męskimi, jak i żeńskimi.„ W przypadku kobiet, u których występuje endometrioza i niepłodność należy przeprowadzić diagnostykę wszystkich przyczyn niepłodności. Następnie oceniamy potrzebę wykonania pierwotnego zabiegu chirurgicznego w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Złotym standardem w leczeniu endometriozy jest operacja laparoskopowa pozwalająca na bardzo precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy i przywrócenie warunków anatomicznych, co wpływa na poprawę płodności i znacznie zmniejsza dolegliwości bólowe” – wyjaśnia dr Magdalena Korniluk, ginekolog z warszawskiego Szpitala Medicover
Ponieważ endometrioza jest chorobą nawracającą, lekarz może zalecać także powtórny zabieg chirurgiczny. Kolejna operacja powinna mieć jednak na celu przede wszystkim leczenie objawów bólowych. Dlatego w leczeniu endometriozy i wynikającej z niej niepłodności niezwykle ważne jest prawidłowe wykonanie pierwotnej operacji, która rzutuje na dalsze losy pacjentki i możliwość posiadania potomstwa. Ważne by zabieg chirurgiczny był wykonany przez zespół posiadający doświadczenie w chirurgicznym leczeniu endometriozy i dysponujący nowoczesnym, zaawansowanym technologicznie sprzętem.
W przypadku kobiet z niepłodnością i objawami endometriozy pierwotna laparoskopia operacyjna z doszczętnym usunięciem ognisk endometriozy zwiększa liczbę ciąż w porównaniu z laparoskopią. Główną korzyść z leczenia chirurgicznego uzyskuje się na krótko po pierwszej operacji. U kobiet, które nie zaszły w ciążę po pierwotnym leczeniu chirurgicznym, szanse na poczęcie maleją, niezależnie od powtórnej interwencji chirurgicznej. „Nasze doświadczenia pokazują, ze dobrze wykonana operacja nawet skrajnie zaawansowanej endometriozy daje szanse na poczęcie, donoszenie ciąży i urodzenie dziecka”– komentuje dr Magdalena Korniluk ze Szpitala Medicover.
Endometrioza jest chorobą, która dotyka ok 10 % kobiet, a wśród kobiet leczonych z powodu niepłodności diagnozowana jest nawet u 50 – 60 %. Istotą tego schorzenia jest występowanie komórek endometrium, czyli błony śluzowej macicy w innej lokalizacji niż jama macicy. Czytaj więcej
Najczęstszym miejscem występowania jest otrzewna miednicy mniejszej i narządy w niej występujące tj. jajniki, jajowody, jelito, moczowody, pęcherz moczowy. Zdecydowanie rzadziej spotykana jest poza miednicą na przykład w płucach, na siatkówce oka lub w mózgu. Do chwili obecnej naukowcy nie przedstawili żadnej jednoznacznie potwierdzonej teorii powstawania endometriozy. Według jednej z najpopularniejszych, komórki endometrium przemieszczają z krwią miesiączkową przez jajowody do jamy otrzewnej i w cyklu miesiączkowym, pod wpływem hormonów ulegają takim samym przemianom, jak komórki endometrium występujące w jamie macicy. Niestety teoria ta nie tłumaczy przypadków występowania endometriozy w odległych od miednicy mniejszej narządach.
Choroba jest bardzo trudna w leczeniu ze względu na swój nawrotowy charakter. „Wybierając ścieżkę leczenia pacjentki, należy brać pod uwagę szereg różnych aspektów, począwszy od zaawansowania choroby, przez plany związane z macierzyństwem, po jej nastawienie do wybranej metody. Nie każda kobieta akceptuje interwencję chirurgiczną. W wielu przypadkach kluczowe okazuje się leczenie dietetyczne, fizjoterapia i pomoc psychologa” – komentuje dr Joanna Jacko, ginekolog ze Szpitala Medicover.
Celem leczenia operacyjnego endometriozy jest uwolnienie zrostów, przywrócenie warunków anatomicznych, wycięcie guzów endometrialnych, poprawa płodności i przede wszystkim zniesienie dolegliwości bólowych. Dlatego też ta metoda leczenia powinna dotyczyć przede wszystkim kobiet z dolegliwościami bólowymi, u których inne metody leczenia nie przynoszą poprawy. Również pacjentki z niepłodnością po przeprowadzeniu dokładnej diagnostyki, wykluczającej inne przyczyny niemożności zajścia w ciążę powinny rozważyć leczenie operacyjne. „Zawsze wskazaniem do operacji są duże guzy endometrialne naciekające jelito, drogi moczowe i pęcherz moczowy, a także przegrodę odbytniczo-pochwową” – wyjaśnia dr Joanna Jacko
Przygotowanie do operacji
W momencie, gdy zapadnie decyzja o tym, że konieczne jest leczenie operacyjne, należy dokładnie zaplanować zakres operacji. Bardzo ważna jest dokładna ocena zaawansowania choroby i odpowiednie przygotowanie pacjentki do operacji. Jeśli kobieta nie jest leczona hormonalnie, to optymalnym czasem na wykonanie operacji jest pierwsza połowa cyklu. Przed operacją należy wykonać badania obrazowe tzn. eksperckie USG z kontrastem, a w wybranych przypadkach rezonans magnetyczny lub kolonografię. Anestezjolog kwalifikujący pacjentkę do znieczulenia zaleci badania laboratoryjne z krwi, EKG i RTG klatki piersiowej. W zależności od występowania towarzyszących chorób przewlekłych może rozszerzyć diagnostykę o inne badania i konsultacje specjalistów. Do szpitala należy zgłosić się dzień przed planowaną operacją, w celu odpowiedniego przygotowania do zabiegu i zastosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej Pacjentka w dniu operacji powinna być na czczo, co oznacza, że od ostatniego posiłku musi minąć 6 -8 godzin.
W przypadku leczenia operacyjnego, metodą z wyboru jest laparoskopia. Jest to metoda bardzo precyzyjna, pozwalająca na dokładne zlokalizowanie i usunięcie najdrobniejszych zmian z możliwością zaoszczędzenia unerwienia. „W trakcie operacji oglądamy całą jamę brzuszną i miednicę mniejszą. Za pomocą kamery, na zbliżeniu, widzimy zmiany chorobowe umiejscowione w najtrudniej dostępnych miejscach. Im lepsza technologia optyczna, możliwość obrazowania 3D i zastosowanie rozdzielczości 4K, tym większe szanse na optymalne zoperowanie chorej. W Szpitalu Medicover korzystamy z nowoczesnych narzędzi chirurgicznych jak np. Bisect lub igła monopolarna. Część zmian jest usuwana za pomocą plazmy argonowej, ponieważ w przypadku pacjentek z niepłodnością pozwala to na oszczędzenie rezerwy jajnikowej” – wyjaśnia dr Joanna Jacko.
Rekonwalescencja
Powrót do pełni sił zależy w dużym stopniu od zakresu operacji, jak i stanu ogólnego pacjentki. Im więcej narządów zaatakowanych przez chorobę, tym więcej zmian trzeba wyciąć i tym dłuższy zabieg. Na szczęście większość chorych to młode - i jeśli wykluczymy endometriozę - zdrowe kobiety. Pacjentki po operacji wypisywane są do domu po 2 - 6 dniach. Potem zazwyczaj zaleca się oszczędzający tryb życia przez 4 tygodnie i po tym okresie wizytę kontrolną u lekarza, który poprowadzi dalsze leczenie.
Niestety endometrioza jest chorobą nieprzewidywalną. Zdarza się, że mimo prawidłowo wykonanej operacji dolegliwości po kilku latach wracają, jednak dokładne wykonanie pierwszej operacji znacząco obniża ryzyko nawrotu. Dużo zależy od wdrożenia prawidłowego postępowania pooperacyjnego nacelowanego na „wyciszenie” choroby. Myśleć tu należy przede wszystkim o leczeniu farmakologicznym, dietetycznym i fizjoterapii. Jeśli leczenie operacyjne przeprowadzane jest z powodu niepłodności, to największe szanse na zajście w ciążę występują bezpośrednio po operacji. Czasem w trakcie operacji okazuje się, że warunki anatomicznie uniemożliwiają naturalne zajście w ciążę. W takich przypadkach, w możliwie najkrótszym czasie po operacji powinno zostać zastosowane zapłodnienie pozaustrojowe.
